Ürgüp yüzyıllar boyu öyle ya da böyle insanlar tarafından ev olarak kabul edilmiştir. Birçok Kapadokya ilçesi gibi farklı isimlerle anılmıştır. Bunlardan bazıları; Tomissos,
Osiana (Assiana), Prokopios (Prokopia), Başhisar, Burgut ve en nihayetinde
Ürgüp'tür. Zaten bu kadar çok isim değiştiren bir lokasyonun bomboş kalması pek de mümkün görünmüyor.
Hatta ve hatta Geç Bizans döneminde Baş Psikoposluk merkezi bile olur. Hristiyanlar için gayet önemli olduğu aşikar ancak sadece bu dönemle sınırlı kalmaz bu önemli görev. Selçuklu Döneminde Başhisar yani yönetim merkezi olarak tarihi sürecini devam ettirir. Peki, neden Ortahisar ya da
Uçhisar kontrol merkezi değil de Ürgüp bu görevi üstlendi?
Yukarıdaki haritaya baktığınızda (hiç güzel çizememiş olmama rağmen) bu üç kalenin (hisarın) aslında bir üçgen olduğunu göreceksiniz. Bunlardan sadece bir tanesi bir höyük içerisinde diğer ikisi ise yüksekte bulunmaktadır. Mantıklı olanı seçerek, göz önünde bulunan bir komuta merkezi yerine, gizlenmesi gayet mantıklıdır.
Her neyse tura geldiğinizde daha fazlasını anlatırız zaten ancak Ürgüp'ün tarihi bununla da bitmiyor.
Osmanlı Devleti'nin son Şeyhülislamı Hayri Efendi'nin türbeside, doğduğu yer olan Ürgüp'te bulunmaktadır.
Bir de, Ürgüplü Kütüphaneci hikayesi var ki, o apayrı bir makale konusu olur. Onu ayrıca yazacağım. Söz...
ÖNEMLİ NOT: Uçhisar, Ortahisar ve Başhisar (şimdiki adıyla Ürgüp), kaleleri Selçuklular Döneminde hem garnizon hem de gözlem kulesi olarak kullanılmışlardır.
